W październiku w mieliśmy okazję gościć w Polsce Dr Roberta Stenuit'a, światowej sławy podwodnego archeologa, który przyleciał do Polski Warszawy z cyklem wykładów na zaproszenie Muzeum Nurkowania. W ramach założonej przez siebie Archeologicznej Grupy Poszukiwawczej GRASP Dr Robert Stenuit od lat prowadzi poszukiwania statków i okrętów, główie z XVI-XIX wieku. Badacz był pierwszy człowiekiem, który w 1964 roku w cylindrze Edwarda Linka na mieszance tlenowo-helowej pozostał w habitacie na głębokości 145 metrów 2 doby . Jednak światową sławę przyniósł mu odnaleziony w 1967 roku wrak okrętu hiszpańskiej armady "Girona", na pokładzie którego znajdowały się cenne skarby.
Robert Stenúit zaczął nurkować w wieku 17 lat. Od początku Interesowało go wszystko, co było związane z podwodnym światem. Przez wiele lat jako spedolog eksplorował jaskinie Hans-sur-Lesse. Poza wodą interesowała go również historia, a także niewyjaśnione zaginięcie hiszpańskiej Armady, która zatonęła w 1702 r. w pobliżuVigo Bay. Wtedy także wraz z innym poszukiwaczem przygód i skarbów skarbów - Amerykaninem Johnem Potterem, rozpoczęli za pomocą specjalnego pojazdu „Diod Te Guarde" poszukiwania Armady.
W międzyczasie Stenúit prowadził podwodne badania dla francuskiej firmy SOGETRAM, skąd przeniósł się do firmy Edwarda Linka, aby uczestniczyć w jego programie „Man in the Sea" - pierwszym podwodnym eksperymencie z podwodnym habitatem, prowadzonym na Morzu Śródziemnym na głębokości 62 metrów. Był to rok 1962, kiedy to zanurzony w cylindrycznym habitacie Stenúit oddychał mieszanką helowo-telnową (Heliox). Stenúit pozostawał pod wodą 24 godzin, stając się pierwszym na świecie akwanautą.
Dwa lata później po raz kolejny Stenuit wziął udział w projekcie „Man in the Sea" Wtedy to wraz z Charlsem Lindsberghiem zanurzony został w habitacie do głębokości 145 m. Tym razem akwanauci , oddychając mieszanką helowo-tlenową, pozostali pod wodą 49 godzin. Bijąc kolejne podwodne rekordy belgijski badacz nie zapominał jednak o zatopionych skarbach, których nadal poszukiwał.
I tak prowadząc niesutanne badania w poszukiwaniu hiszpańskiego okrętu w 1967 roku, Stenuit znalazł skarby na galeonie z hiszpańskiej Armady. Obecnie skarby te, w tym słynna złota salamandra z kamieniami szlachetnymi znajdują się w Muzeum w Ulsterze.
Ponadto w 1968 r. Stenúit, wraz z prezydentem francuskiej firmy nurkowej COMEX założył Groupe de Recherche Archeologique Sous-Marine Post-Medieval (GRASP) czyli Grupę Podwodnych Poszukiwań Archeologicznych, zajmujacą się szukaniem statków, które zatonęły w średniowieczu. Grupa ta ma na swoim koncie odnalezienie i archeologiczną inwentaryzację 17 handlowych statków i okrętów z okresu od 16-go do 19-ego wieku, takich jak na przykład Wendela, należąca do Duńsko-Azjatyckiej Kampanii, która zatonęła w 1737 w pobliżu Szetlandów.
Ponadto do odkryć GRASP należą:
- Lastdrager, V.O.C., 1653, Yell, Szetlandy
- Slot ter Hooge, V.O.C., 1724, Porto Santo, Madera
- Witte Leeuw, V.O.C., 1613, St Helena, Południowy Atlantyk
- De Boot, V.O.C., 1738, Południowy Devon, Wlk. Brytania
- Winterton, E.E.I.C., 1792, Salary, Madagaskar
• Saint Jean Baptiste, Francuska Wschodnio-Indyjska Kampania, Banc de l'Etoile, Madagaskar
- Mei-Kong, 1877, Somalia
Nao Nuestra Señora de la Asumpción Y Las Animas, 1681, Carrera de Indias, Panama,
- Girona, Niewidoczna Armada, 1588, Północna Irlandia,
- Athénienne, RN, 1806, Esquerquiz, Morze Śródziemne,
- Sprightly, RN, 1777, Guernsey,
- Curacao, Admiraliteit Amsterdam, 1729, Unst, Szetlandy,
- Evstaffi, Rosyjska Flota Carska, 1780, Griff Skerry, Szetlandy,
- Thetis, RN, 1830, Cabo Frio, Brazylia,
• Nossa Senhora Do Monte Do Carmo, Królewska Marynarka Portugalii 1775, Salary, Madagaskar.
Robert Stenuit na podstawie prowadzonych przez siebie badań napisał również wiele książek, m.in. „Treasures of Armada (Skarby Armady) , „The book of lost treasures" (Księga zagubionych skarbów), czy też „The wrecks of gold" (Złote Wraki), które stanowią cenne źródło nie tylko archeologiczne ale i kulturowe.
W ramach prac GRASP badacz nadal kontynuuje archeologiczne poszukiwania wraków zwłaszcza Kampanii Wschodnio -Indyjskiej. Tym razem w badaniach pomaga mu córka Marie-Eve Stenuit, która po ojcu odziedziczyła historyczną pasję i miłość do wody.