W październiku w mieliśmy okazję gościć  w Polsce  Dr  Roberta Stenuit'a,  światowej sławy podwodnego archeologa, który przyleciał do Polski  Warszawy  z cyklem wykładów na zaproszenie Muzeum Nurkowania. W ramach założonej przez siebie Archeologicznej Grupy Poszukiwawczej GRASP Dr Robert Stenuit od lat  prowadzi  poszukiwania statków i okrętów, główie  z XVI-XIX wieku. Badacz był pierwszy człowiekiem, który w 1964 roku w cylindrze Edwarda Linka  na mieszance tlenowo-helowej pozostał w habitacie na głębokości 145 metrów  2 doby . Jednak światową sławę przyniósł  mu odnaleziony   w 1967 roku wrak okrętu hiszpańskiej armady "Girona", na pokładzie którego znajdowały się cenne skarby.

Robert Stenúit zaczął nurkować w wieku 17 lat.  Od początku Interesowało go wszystko, co było związane z podwodnym światem. Przez wiele lat jako spedolog  eksplorował jaskinie Hans-sur-Lesse. Poza wodą interesowała go również historia, a  także niewyjaśnione zaginięcie   hiszpańskiej Armady, która zatonęła w 1702 r. w pobliżuVigo Bay.  Wtedy także wraz z innym poszukiwaczem przygód i skarbów skarbów - Amerykaninem Johnem Potterem, rozpoczęli  za pomocą specjalnego pojazdu „Diod Te Guarde" poszukiwania Armady.

W międzyczasie Stenúit  prowadził podwodne badania dla francuskiej firmy SOGETRAM, skąd przeniósł się do firmy Edwarda Linka, aby uczestniczyć w jego programie „Man in the Sea" - pierwszym podwodnym eksperymencie z podwodnym habitatem, prowadzonym na Morzu  Śródziemnym na głębokości 62 metrów.  Był to rok 1962, kiedy to zanurzony w cylindrycznym habitacie Stenúit oddychał mieszanką helowo-telnową (Heliox). Stenúit pozostawał pod wodą 24 godzin, stając się pierwszym na świecie akwanautą.

Dwa lata później  po raz kolejny Stenuit wziął udział w projekcie „Man in the Sea" Wtedy  to wraz z  Charlsem Lindsberghiem  zanurzony został w habitacie do głębokości 145 m. Tym razem akwanauci  , oddychając mieszanką helowo-tlenową, pozostali pod wodą 49 godzin. Bijąc kolejne podwodne rekordy belgijski badacz  nie zapominał  jednak o zatopionych skarbach, których nadal poszukiwał.

I tak prowadząc niesutanne badania w poszukiwaniu hiszpańskiego okrętu w  1967 roku, Stenuit znalazł skarby na galeonie z hiszpańskiej Armady. Obecnie skarby te, w tym słynna złota salamandra z kamieniami szlachetnymi znajdują się w Muzeum w Ulsterze.

Ponadto w  1968 r. Stenúit, wraz z prezydentem francuskiej firmy nurkowej COMEX założył Groupe de Recherche Archeologique Sous-Marine Post-Medieval (GRASP) czyli Grupę Podwodnych Poszukiwań Archeologicznych, zajmujacą się szukaniem statków, które zatonęły w średniowieczu. Grupa ta ma na swoim koncie odnalezienie i archeologiczną inwentaryzację 17 handlowych statków i okrętów z okresu od 16-go do 19-ego wieku, takich jak na przykład Wendela, należąca do Duńsko-Azjatyckiej Kampanii, która zatonęła w 1737 w pobliżu Szetlandów.

Ponadto do odkryć GRASP należą:

• Lastdrager, V.O.C., 1653, Yell, Szetlandy
• Slot ter Hooge, V.O.C., 1724, Porto Santo, Madera
• Witte Leeuw, V.O.C., 1613, St Helena, Południowy Atlantyk
• De Boot, V.O.C., 1738, Południowy Devon, Wlk. Brytania
• Winterton, E.E.I.C., 1792, Salary, Madagaskar

• Saint Jean Baptiste, Francuska Wschodnio-Indyjska Kampania, Banc de l'Etoile, Madagaskar

• Mei-Kong, 1877, Somalia

Nao Nuestra Señora de la Asumpción Y Las Animas, 1681, Carrera de Indias, Panama,

• Girona, Niewidoczna Armada, 1588, Północna Irlandia,
• Athénienne, RN, 1806, Esquerquiz, Morze Śródziemne,
• Sprightly, RN, 1777, Guernsey,
• Curacao, Admiraliteit Amsterdam, 1729, Unst, Szetlandy,
• Evstaffi, Rosyjska Flota Carska, 1780, Griff Skerry, Szetlandy,
• Thetis, RN, 1830, Cabo Frio, Brazylia,

• Nossa Senhora Do Monte Do Carmo, Królewska Marynarka Portugalii 1775, Salary, Madagaskar.

Robert Stenuit na podstawie prowadzonych przez siebie badań napisał  również wiele książek, m.in. „Treasures of Armada (Skarby Armady) , „The book of lost treasures" (Księga zagubionych skarbów), czy też „The wrecks of gold" (Złote Wraki), które stanowią cenne źródło nie tylko archeologiczne ale i kulturowe.

 W ramach prac GRASP badacz nadal kontynuuje archeologiczne poszukiwania wraków zwłaszcza Kampanii Wschodnio -Indyjskiej. Tym razem w badaniach pomaga mu  córka Marie-Eve Stenuit, która po ojcu odziedziczyła historyczną pasję i miłość do wody.